To że na potrzeby wojska konstruuje się nowe pojazdy to nic nowego. Zazwyczaj wykorzystuje się sprawdzone mechaniczne podzespoły, niekoniecznie z auta cywilnego. Jednym z takich wozów wojskowych o cywilnym rodowodzie był Kaiser-Jeep M715.
Samochody wojskowe rządzą się swoimi prawami – podczas gdy przeciętny użytkownik ceni sobie wygląd, komfort oraz cywilizowaną jazdę, tak pojazdy tworzone na potrzeby armii niezawodność czy właściwości terenowe stawiają na pierwszym planie, odsuwając na bok komfort jazdy – dobrym przykładem jest chociażby wczesny Hummer czy radziecki UAZ czy Volkswagen Iltis.
Historia M715 wiąże się – jak to z wojskowymi pojazdami – z przetargiem, mającym wyłonić następcę, tym razem ciężarówki Dodge M37.
Wówczas to wygrał Kaiser Motors, wówczas właściciel marki Jeep. W podobnym przetargu, dekadę później, startowało także Lamborghini z konceptem Cheetah ewoluującym w LM002.
Testy pojazdu roboczo nazwanego XM715 zostały przeprowadzone pod koniec 1966 roku w Armor and Engineer Board w Forcie Knox w Kentucky. Prototyp – oraz końcowy wóz – Jeepa korzystał z części cywilnych modeli, które zaczęto produkować w 1963 roku – pickupa Gladiatora oraz terenowego kombi, Wagoneera. Tego, którego jeden z egzemplarzy pożeniono z Ferrari.
M715 zapożyczył ogólny koncept nadwozia od Gladiatora. W ramach cięcia kosztów i uproszczeń, przednia szyba kładła się na maskę, kabina była pozbawiona dachu, zaś drzwi nieco uproszczono. Ponadto z przodu dwoje świateł zmieniono na zaciemnione światła; usunięto także zdobiony grill zastępując go siatką.
Z tyłu zaś paka została zamieniona na uproszczoną, z kołem zapasowym montowanym przy lewej burcie, a także stopniami ułatwiającymi wchodzenie na nią. Zmieniono zderzaki na prostsze; przedni zyskał kratę osłaniającą przód montowany ZA nim.
Five Quarter lub 1 ¼ , jak też czasem nazywa M715, był dwumiejscowym otwartym pickupem, z opcjonalnymi dodatkowymi siedzeniami na pace; pomiędzy siedzeniami w kabinie montowano skrzynkę z akumulatorem. Zależnie od specyfikacji M715 mógł pomieścić od dwóch do dziewięciu osób.
Deska rozdzielcza była prosta do bólu – pośrodku znajdowały się dźwignie skrzyni biegów i przełączania napędów, a także prędkościomierz, paliwomierz, wskaźnik temperatury, ciśnienia oraz ładowania; przy kolumnie kierownicy znajdowało się kilka przełączników.
Prościej się nie dało, no ale estetyka nie była najważniejsza. W kabinie przy dźwigniach były rozmieszczone schematy układu skrzyni biegów oraz reduktora.
Pojazd wyposażano w materiałowy dach i opończę nad przedziałem ładunkowym, jednak niektóre egzemplarze miały metalowy hardtop nad kabiną.
Na bocznych, zewnętrznych burtach przestrzeni ładunkowej były odblaski w rogach paki oraz miejsce na montaż kanistrów czy łopaty lub siekiery; pod tylną, jedyną otwieraną burtą, były stopnie do wsiadania. W pojeździe zastosowano podciśnieniowe wycieraczki przedniej szyby i instalację elektryczną 24-woltową.
Oprócz podstawowej wersji był dostępny wariant do zabudowy M724
medyczny M725
czy łącznościowy M726.
M715 mierzył 5.61 metra długości, 2.2 metra szerokości oraz 2 metry wysokości; w zależności od wersji ważył około 2.4 tony, chociaż znalazłem też informację o wadze 3800 kilogramów. Zamontowano koła 38-calowe, montowane na 16-calowych felgach. Ciekawostka: Dodge M37 miał inne koła niż M715, więc gdy Jeep ciągnął przyczepę z kołami z M37 to musiał mieć drugie koło zapasowe.
Mechanicznie Kaiser-Jeep M715 był spokrewniony ze wspomnianym Gladiatorem oraz Wagoneerem. Do napędu posłużył rzędowy silnik OHC R6 o nazwie Tornado 230 o pojemności 3.8 litra oraz 132 KM mocy.
Co ciekawe, motor użyty w M715 był trzecim wariantem Kaiser Tornado – dwa pierwsze (standardowy oraz odprężony) używano w cywilnych autach, zaś trzeci montowano tylko w M715.
Prędkość maksymalna „M715” wynosiła 89 km/h, zaś zasięg około 360 kilometrów.
W układzie napędowym zastosowano most Dana 60 z przodu oraz Dana 70 z tyłu; za rozdział napędu odpowiadał NP200; użyto skrzyni biegów Borg-Warner T98 z wolnym biegiem. Niektóre egzemplarze posiadały mechaniczną wyciągarkę napędzaną wałem napędowym idącym z silnika oraz dodatkowe oświetlenie.
Użytkownicy narzekali na niższą jakość względem M37 czy nadmierny apetyt silnika na olej; prawdopodobnie przez wykorzystanie cywilnych podzespołów, mniej odpornych na wojskową eksploatację. Sama jednostka napędowa dość średnio radziła sobie z ciężkim pojazdem – niektórzy późniejsi, cywilni właściciele montowali inne silniki, chociażby słynne LSy, V8 z AMC czy diesle Cumminsa. Po części robili to też z faktu drogich części, trudnych do kupienia.
Koniec końców, M715 „w cywilu” był niezłym wozem terenowym i dobrą bazą pod przeróżne projekty off-roadowe. Nie był wybitny, ale mimo wszystko dawał pole do popisu off-roadowcom w kwestii modyfikacji. Nawet takich zwiększających komfort jazdy.
W kwestii jazdy był no cóż – wozem, który wymagał od kierowcy i nie zapewniał komfortu akustycznego ; ). Mówiąc prościej – lepiej było jeździć nim płynnie, przewidywać ruch na drodze i hamować w ostateczności. Wóz ma swoją specyfikę…
Kaiser-Jeep M715 był produkowany w latach 1967-1969 w zakładach w Toledo w stanie Ohio; „służba” pozafrontowa trwała do 1975 – potem został zastąpiony Dodge’m M880.
Łącznie wytworzono 30 (czasem podaje się 33) tysięcy egzemplarzy terenówki; część z nich przetrwała do dzisiaj; na licencji produkowała go także koreańska Kia pod nazwą KM-450 i w przeróżnych wariantach.
Niektóre Jeepy tuningowano, wstawiając im mocniejsze silniki i skrzynie biegów, czy inne mosty napędowe i opony. Zależnie od stanu, M715 jest warte od okolic tysiąca dolarów, przez kilkanaście a nawet kilkadziesiąt tysięcy zielonych.
Rok po zakończeniu produkcji M715, Kaiser-Jeep został przejęty przez AMC. Wynikiem tego wyodrębniono markę Jeep, Kaisera zamknięto, zaś kilka lat później powstał AMC Eagle, korzystający z doświadczeń Jeepa przy konstruowaniu terenówek.
W Polsce znajduje się około kilku(nastu) egzemplarzy „M715”, z czego co najmniej kilka sztuk zachowano w wojskowej specyfikacji.
Terenówka „zagrała” w filmie Point Break jako pojazd jednego z bohaterów
a także jako nielicencyjny Canis Bodhi – w grze Grand Theft Auto V, gdzie poruszał nim się Trevor Philips.
Jeep M715 jednak filmowej kariery nie zrobił i zazwyczaj pojazd pełnił rolę pojazdu widzianego na dalszym planie, jak to miało miejsce chociażby w serialu Airwolf czy filmach Rambo III oraz Commando.
W 2019 roku Jeep przypomniał sobie o M715 i pokazał koncept Five Quarter, nawiązujący nazwą i wyglądem do niego. Prototyp korzystał z silnika V8. No cóż, na pewno nie wyglądał tak plastikowo jak Hurricane ; ).
Źródła: Military Trader; M715zone.com; Hemmings; Rolling Thunder; MilitaryFactory; Car and Driver; tvd.im
Zdjęcia: materiały producenta; Bring a Trailer; Jeep.co.uk; Purple Wave Auction; Vintage Military Truck
One thought on “Wojskowy krewniak Gladiatora i Wagoneera czyli Kaiser-Jeep M715”